عمده جریان‌‌ها و جنبش‌‌های اسلامی در واکنش به اوضاع نابسامان جوامع اسلامی شکل گرفتند. اما استعمار و به خصوص انگلستان نیز در فرقه سازی و آیین‌‌های ساختگی علیه جریان‌‌های اصیل نقش ویژه‌ای داشتند.