بارزترین ویژگی یهود، پیمان شکنی است. از این رو ابن ابی الحدید در شرح این جمله می‌گوید: «یهود، به خیانت و پیمان شکنی معروف است.»

پایگاه اطلاع‌رسانی استاد مهدی طائب؛ دیگر ویژگی که یهودیان به آن شهرت یافته‌اند شکستن پیمان‌هاست که در طول تاریخ بارها از این گروه سرزده و قرآن و منابع اسلامی درباره‌ی آن فراوان سخن گفته اند.

در آیه صدم سوره‌ی بقره می‌خوانیم: «أَوَکُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَبَذَهُ فَرِیقٌ مِنْهُمْ ۚ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ؛ هر بار جهودان پیمانی بستند گروهی از آنان آن را نقض کردند.»

در آیه‌ی 83 همین سوره از پیمان بنی اسرائیل با خدا سخن گفته، می‌فرماید: « وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَىٰ وَالْیَتَامَىٰ وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلَّا قَلِیلًا مِنْکُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ از این پیمان روی گردان شدید، مگر عده‌ی کمی از شما.»

در آیه 56 سوره‌ی انفال نیز آمده است: «الَّذِینَ عَاهَدْتَ مِنْهُمْ ثُمَّ یَنْقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِی کُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَا یَتَّقُونَ؛ بدترین موجودات آنانند که هر بار با ایشان قرار دادی امضا کردی آن را نقض کردند و از پیمان شکنی پرهیزی ندارند.»

با آن که در آیه نامی از یهود نیامده و در ردیف آیات مربوط به یهود هم نیست بلکه به «الذین کفروا» تصریح شده است؛ مفسران می‌گویند مراد از آن یهود است که با رسول خدا پیمان می‌بستند و هر بار هم آن را به هم می‌زدند.(1)

در برخی منابع آمده است: «وقتی اوس و خزرج به یثرب آمدند، با یهودیان ساکن در آن پیمان بستند. اما پس از آن که این دو قبیله موقعیتی پیدا کردند یهودیان از ترس غلبه‌ی آن‌ها، پیمان خویش را زیر پا نهادند.»(2)

رواج این خصلت در میان آنان سبب شد یهودیان ضرب‌المثلی برای پیمان شکنی شوند. هنگامی که حسنین(علیهم‌السلام)، مروان بن حکم را در جنگ جمل شفاعت کرده، نزد امیرمومنان(علیه‌السلام) آوردند تا با آن حضرت بیعت کند، فرمود: «مگر او پس از کشته شدن عثمان با من بیعت نکرد؟» سپس ادامه داد:«نیازی به بیعت او ندارم، دست او همچون دست یهودی است که اگر از رو به رو بیعت کند از پشت سر خیانت خواهد کرد.»(3)

این سخن امام دلیلی است بر این که بارزترین ویژگی یهود، پیمان شکنی است. از این رو ابن ابی الحدید در شرح این جمله می‌گوید: «یهود، به خیانت و پیمان شکنی معروف است.»(4)

علامه جعفر مرتضی درباره‌ی «عدم التزام یهود به قراردادهای خود» می‌نویسد: «این مطلب درباره‌ی گروهی که همه‌ی امور را با معیارهای مادی و سود و زیان دنیوی می‌سنجد طبیعی است؛ چون این افراد التزامی به درستی و راستی _که یک ارزش انسانی و اخلاقی است_ ندارند، بلکه تا جایی که منفعت یا دفع ضرری را برای آنان در پی داشته باشد به آن پایبندند و در غیر این صورت دلیلی برای پایبندی به پیمان خود نمی‌بینند... .

البته چنین افرادی به خاطر آن که از مرگ در هراسند نباید با نقض پیمان، موجبات نابودی خویش را فراهم کنند، لیکن از آن جا که یهودیان خطر مسلمین را بیش از پی آمدهای پیمان شکنی می‌دانستند مکرر به این کار دست می‌زدند و پی آمدهای آن را تا این اندازه نمی‌دانستند، بلکه تصورشان بر این بود که مسلمانان عکس العمل جدی نخواهند داشت و چنانچه داشته باشند منافقان و مشرکان به یاری آنان خواهند شتافت.»(5)

منبع: کتاب پیامبر(ص) و یهود حجاز، نوشته مصطفی صادقی، انتشارات بوستان کتاب، سال 82، صص39-40

انتهای پیام/

پی نوشت؛

1 – مجمع البیان، ج2، ص849 به نقل از مجاهد؛ المیزان، ج9، ص113

2 – الاعلاق النفیسه، ص67؛ وفاء الوفا، ج1، 178-182

3 – نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه73

4 – شرح نهج البلاغه، ج6، ص147

5 – الصحیح، ج8، ص70و72