شیعه ستیزی تا زمانی که وهابیت از ارکان و اجزای اصلی رژیم سعودی باشد، از سوی این رژیم حمایت و بنابر مقتضیات زمان و برآوردهای استراتژیک به کار گرفته خواهد شد.

پایگاه اطلاع‌رسانی استاد مهدی طائب؛ در کشوری چون عربستان سعودی که بنیآن‌های مشروعیت آن بر پایه اصول وهابیت و اتحاد تاریخی با آن نهفته است، شیعه زدایی و ضدیت با شیعیان، همچون یک اصل بوده و از قرن هجدهم میلادی تا به امروز، شواهد تاریخی زیادی در این زمینه به چشم می‌خورد.

از نظر وهابی‌ها شیعیان کافر بوده و مروج شرک هستند. آن‌ها از اصول توحید تجاوز کرده، مرتکب گناه بدعت شده اند؛ گناهی که مجازات آن مرگ است.

جامعه شیعیان عربستان، جامعه ای است که ستم‌ها، تبعیض‌ها و ناروایی‌های بسیاری را تحمل کرده است. از مظاهر آشکار تبعیض، عدم حضور یا حضور نادر شیعیان در پست‌های رسمی‌حکومتی است.

تاکنون هیچ وزیر یا عضو کابینه سلطنتی ای شیعه نبوده است. وقتی ملک فهد در سال 2005 مجلس شورا را از 120 نفر به 150 عضو گسترش داد، تنها دو نفر شیعه دیگر به اعضای آن اضافه شد و در کل تعداد آن‌ها به 4 نفر رسید. در شکل دهی مجدد و همزمان شورای 15 نفره منطقه ای در منطقه شیعه نشین پیشرفته نیز اعضای شیعی این شورا از 2 نفر به یک نفر کاهش یافت.(1)

در حالی که عربستان بیش از 37850 مسجد دارد و تاکنون بیش از 1600 مسجد در سراسر دنیا ساخته است، شیعیان عربستان حق ندارند، مسجدی برای خود بنا کنند و تاریخ ساخت معدود مساجد موجود نیز به زمان حکومت عثمانی‌ها باز می‌گردد.

علاوه بر این بسیاری مساجد و حسینیه‌های شیعیان در شهرهای مختلف شیعه نشین تخریب شده و شیعیان خانه‌های خود را به صورت مخفی به مسجد یا حسینیه تبدیل کرده اند. مساجد شیعیان در روزهای مراسم مذهبی توسط پلیس بسته می‌شود و شیعیان حق ندارند، در شهری چون قطیف، حتی مراسم جشن و عروسی خود را در هتل‌ها یا اماکن عمومی‌برگزار کنند.(2)

از بعد آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها نیز درجات بالای تبعیض قابل مشاهده است. دانشجویان شیعه از تعصب و خصومت آشکار اساتید وهابی که مرتبا آن‌ها را به عنوان کفار، مشرکان یا رافضی می‌خوانند، در عذاب اند.

آن‌ها در دانشگاه‌ها به سختی پذیرفته می‌شوند و به عنوان کادر اجرایی یا آموزشی به استخدام در نمی‌آیند. در مقاطع تحصیلی تکمیلی به خصوص در دانشگاه‌های علوم دینی، نظیر دانشگاه محمد بن سعود یا دانشگاه اسلامی‌مدینه، دانشجویانی که پایان نامه خود را علیه شیعیان بنویسند، تشویق شده و پایان نامه‌های آنان با هزینه دولت چاپ و منتشر می‌شود.(3)

در مدارس وضعیت از دانشگاه‌ها بدتر بوده و معلمان و دانش آموزان شیعه، هر دو در فشار و تبعیض قرار دارند. در کلاس‌های درس از دانش آموزان خواسته می‌شود، شیعیان را با عنوان رافضی بخوانند و متون درسی که توسط روحانیون وهابی و براساس تفاسیر آن‌ها تهیه و منتشر می‌شوند، مملو از مطالب کینه توزانه علیه شیعیان بوده، در آن‌ها شیعیان لعن و تکفیر شده اند.

به معلمان شیعه هشدار داده شده که عقاید خود را به صورت شخصی نگهدارند، در غیر این صورت با اقدامات تنبیهی مواجه می‌شوند. آن‌ها در سلسله مراتب اداری ارتقا نمی‌یابند و مدیری در بین آن‌ها دیده نمی‌شود؛ برای مثال از میان 47 مشاور آموزشی که در سال 2000 از سوی اداره آموزش و پرورش منطقه شرقیه انتخاب شدند، حتی یک معلم شیعه حضور نداشت.(4)

در بعد آموزش دینی نیز وضعیت بسیار تبعیض آمیز و ظالمانه است. رژیم سعودی آموزش دینی از پایین ترین سطوح تا سطوح عالی آن را چه در مراکز دولتی و چه مراکز خصوصی، تحت نظارت و کنترل خود دارد. روحانیون شیعه حتی اجازه ندارند که به شکل خصوصی به آموزش آموزه‌های شیعه بپردازند؛ از این رو بسیاری روحانیون تحصیلات خود را در ایران یا عراق می‌گذرانند و به عربستان باز می‌گردند.

جدای از موضوع مدارس و آموزش، شیعیان با فشارهای مضاعف دیگری نیز مواجه اند. اشتغال در دستگاه‌های امنیتی ـ نظامی‌و انتظامی‌نادر و چشم انداز ارتقای درجه برا ی کسانی که شاغل اند، وجود ندارد. تبعیض در بخش خصوصی نیز متداول است. نتیجه این رفتار فقر نامتناسب و شرایط سخت اجتماعی برای شیعیان بوده است.(5)

در کنار این تبعیض‌های متداول، هستند وهابیون افراطی ای که شیعیان را دشمن می‌پندارند و با آنان به مثابه یک دشمن رفتار می‌کنند. در سال 1991 عبدالله بن عبدالرحمن الجبرین، یکی از اعضای وقت شورای عالی علما، فتوایی صادر کرد که بر مبنای آن شیعیان مرتد معرفی شده، ریختن خون آن‌ها مباح است.

وی در ژانویه 1994 در پاسخ به سوالی در خصوص نماز شیعیان در مساجد سنی فتوایی صادر کرد و طی آن تصریح کرد که آن‌ها دشمن هستند و به دلیل دروغی که به خدا بستند، در جنگ با خدایند.  وی در فتوایی دیگر در همان سال، در پاسخ به سؤالی درباره نحوه برخورد با شیعیان در محل کار گفت که نشان دادن انزجار، بیزاری و تنفر نسبت به آن‌ها ضروری است و تلاش برای انقیاد و سرکوب آن‌ها اولی است.(6)

نتیجه گیری

شیعه ستیزی تا زمانی که وهابیت از ارکان و اجزای اصلی رژیم سعودی باشد، از سوی این رژیم حمایت و بنابر مقتضیات زمان و برآوردهای استراتژیک به کار گرفته خواهد شد؛ هم چنان که پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌و گسترش نفوذ معنوی آن، عربستان از این ابزار برای کنترل بخش‌های شیعه نشین خود و دیگر مناطق شیعه نشین در کشورهای همجوار، از جمله عراق و بحرین و گسترش وهابی گری در نقاط دیگر از جمله آسیای مرکزی، افغانستان و پاکستان بهره برده است.

اگر چه حوادث 11 سپتامبر تا حدودی موجب شد تا از جو شیعه ستیزی و شیعه زدایی در عربستان کاسته شود؛ اما با سقوط رژیم بعثی عراق و قدرت یافتن شیعیان در این کشور، این روند بار دیگر تقویت شده و خصومت بین شیعه و وهابی افزایش یافته است؛ در حال حاضر بسیاری سلفی‌های عربستان در عراق هستند و به خاطر کشتن شیعیان و نه مبارزه با اشغال گر خارجی، یعنی ایالات متحده، در این کشور حضور یافته اند.

از سوی دیگر، اگر چه سیاست حکومت سعودی در قبال شیعیان، از خصومت ذاتی و ریشه ای از بدو تأسیس به رودررویی در پی رویدادهای 1979 و در سال‌های اخیر و بعد از قدرت یافتن ملک عبدالله به تنش زدایی گراییده؛ اما حاکمان سعودی، همچنان که گفته شد، از روی هدف، متناوبا و با احتیاط، محوریت‌ها و تبعیض‌ها را علیه شیعیان اعمال می‌کنند و بخش‌های خصوصی از هیچ ظلمی‌به شیعیان دریغ نمی‌ورزند.

نویسنده: محمد راد

پی نوشت:

1 - مسئله شیعه در عربستان سعودی، همان، ص191.

2 -. www.shianews.com

3 -. .Ibib

4 - مسئله شیعه در عربستان سعودی، همان، صص 193-192.

5 - همان.

6 - همان، ص 194.