با این وجود صهیونیست تا سال ۱۸۸۱ هیچ پیوندی با توده‌های یهود نداشت. برای غلبه بر این سکوت شرایطی لازم بود تا یهودیان را وادار به مهاجرت به فلسطین کند. همانند همیشه یک ترور سبب شکستن سد شد.

پایگاه اطلاع‌رسانی استاد مهدی طائب؛ اگرچه با جریان مشروطه از حوادث قرن نوزدهم خارج و به قرن بیستم وارد شدیم، اما در بازگشتی آخرین به قرن پرحادثه و پیچیده نوزدهم یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این قرن را برای تمدن شیطانی غرب مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در سال ۱۸۳۹ میلادی و همزمان با آغاز سلطنت عبدالمجید اول که با مداخله دول اروپایی و جریان‌های فراماسونری به قدرت رسید، انگلستان نخستین کنسولگری غرب را در قدس برای حمایت از یهودیان مهاجر پایه گذاشت.

این جریان یکی از مهم‌ترین پیامدهای «تنظیمات» در عثمانی و برقراری حق کاپیتولاسیون بود. تلاش انگلستان در این دوره برای مهاجرت و اسکان تعداد بیشتری از یهودیان در فلسطین در نامه وایکنت پالمرستون، نخست وزیر وقت انگلستان به سفیر این کشور در استانبول آشکارا بیان شده است.(1)

به دنبال این اقدامات سیاسی در اوایل دهه ۶۰ قرن نوزدهم اقداماتی فرهنگی و تبلیغی نیز در میان یهودیان مبنی بر دعوت برای «بازگشت» به فلسطین آغاز شد. هیرش کالیشر، خاخام یهودی نخستین کسی بود که این دعوت را در کتاب «در جستجوی صهیون» در سال 1861 آغاز کرد و پس از او موج گسترده‌ای در این خصوص افکار او را ادامه داد.

با این وجود صهیونیست تا سال ۱۸۸۱ هیچ پیوندی با توده‌های یهود نداشت. برای غلبه بر این سکوت شرایطی لازم بود تا یهودیان را وادار به مهاجرت به فلسطین کند. همانند همیشه یک ترور سبب شکستن سد شد. در این سال تزار الکساندر دوم در روسیه ترور شد و در پی آن یهودیان این کشور که عمده‌ترین جمعیت یهودی جهان بودند، در معرض کشتار قرار گرفتند.

نتیجه این اقدامات، خروج یهودیان از روسیه و تشکیل چند جمعیت صهیونیستی محلی به نام «دوستداران صهیون» بود. مسئله اسکان یهودیان در فلسطین از سوی این جمعیت‌ها دنبال شد و برای احیای زبان عبری به جای زبان ییدیش که زبان یهودیان اروپای مرکزی بود، تاکید شد.

این شرایط زمینه را برای پیدایش جنبش «بیلو» متشکل از صدها جوان صهیونیست فراهم کرد که در راه اسکان یهودیان در فلسطین تلاش می‌کردند. این جنبش پس از تلاش بسیار و حتی ورود انگلستان به صحنه و مواجه شدن با مخالفت عثمانی برای فروش فلسطین، سرانجام توانست بیست یهودی را به این کشور بفرستد و بدین گونه نطفه نخستین مهاجران یهودی را در فلسطین منعقد سازد.

در ادامه این اشغال و در آستانه شکست آن، سرمایه روچیلد یهودی به کار آمد و با خرید دو روستای «عاقر» و «قطره» کار اشغال ادامه یافت. در پی این تحولات بود که سرانجام تئودور هرتزل یهودی، کتاب خود را با عنوان «دولت یهود» در سال ۱۸۹۵ منتشر ساخت.

وی در این کتاب بیان کرد که مسئله یهود، مسئله اجتماعی یا دینی نیست، مسأله‌ای است قومی که جز از طریق تبدیل شدن به یک مسئله سیاسی جهانی که باید به دسته قدرت‌های بزرگ حل شود، از راه دیگری قابل حل نیست.

به نظر هرتزل معنی مشخص این حرف این است که یهودیان حق داشته باشند بر نقطه‌ای از کره زمین حکومت کنند. البته وی بیان کرد که این نقطه لزوماً فلسطین نیست. سرانجام و پس از مجادلات بسیار، هرتزل توانست نخستین کنگره صهیونیستی را با شرکت ۲۰۴ نماینده از سوی جمعیت‌های صهیونیستی در ۲۷ اوت ۱۸۹۷ در شهر بال سوئیس برگزار کند.

در این کنگره اهداف صهیونیزم که به «برنامه بال» معروف شد و سازمان اجرایی آن یعنی «سازمان صهیونیزم جهانی» مورد تصویب قرار گرفت. البته علیرغم اصرار بسیاری از شرکت کنندگان مبنی بر تاسیس دولت یهودی در فلسطین و درج نهایی آن در بیانیه هدف، این امر مورد توافق همگان واقع نشد و منشاء بروز اختلافات و انشعاباتی در جنبش صهیونیزم شد.

این چنین بود که در پایان قرن نوزدهم محصول جدیدی از حزب شیطان به نام «صهیونیزم» شکل گرفت که توانست تمامی قرن بیستم را تا حال حاضر تحت تأثیر خود قرار دهد.

منبع: تاریخ تمدن و ملک مهدوی(دکتر محمدهادی همایون)، ناشر دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ دوم، 1391، صص542-544

پی نوشت؛

1 – کیالی، عبدالوهاب، تاریخ نوین فلسطین، مترجم: محمد جواهر کلام، ص31