همیشه از نصاری حسن اجابت بوده، از یهود و مشرکین، لجاج و پافشارى در استکبار و عصبیت. عینا همان رفتار و عکس‌العملى که این سه گروه در زمان رسول‌الله‌(ص) از خود نشان دادند، همان را پس از آن جناب داشتند.

پایگاه اطلاع‌رسانی استاد مهدی طائب؛ آیه 82 سوره مائده به صورت اجمالی نوع برخورد مشرکین، یهودیان و مسیحیان را در مواجهه با دین اسلام مورد اشاره قرار داده است. با این‌که به نظر می‌رسد آیه مذکور جای بحث فراوانی می‌تواند داشته باشد، ولی علامه طباطبایی(ره) از جمله مفسرینی است که نکات مهم و کلیدی را در تفسیر آیه مذکور ولو به‌طور مختصر بیان نموده است.

«لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَ الَّذینَ أَشْرَکُوا وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ قالُوا إِنَّا نَصارى‏ ذلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسینَ وَ رُهْباناً وَ أَنَّهُمْ لا یَسْتَکْبِرُون‏؛ هر آینه دشمن‌ترین مردم نسبت به مسلمانان، یهود و مشرکان را خواهی یافت، و با محبت‌تر از همه کس به اهل ایمان آنان را که گویند: ما نصرانی هستیم. این(دوستی نصاری نسبت به مسلمین) بدین سبب است که برخی از آن‌ها دانشمند و پارسا هستند و تکبر و گردنکشی (بر حکم خدا) نمی‌کنند.»

نحوه اسلام آوردن این چند ملت مختلف بوده است؛ مثلا ملت نصاری بدون مبارزه، بلکه پس از تشخیص حقانیت، با کمال شیفتگى و شوق، به اسلام گرویده‌اند؛ درحالى‌که هیچ اجبار و اکراهى در کارشان نبوده و مى‌توانسته‌اند با جزیه دادن، به دین خود باقى مانده و نسبت به آن پایدارى و وفادارى کنند؛ ولیکن درعین‌حال اسلام را بر دین خود ترجیح داده و ایمان آوردند.

به‌خلاف مشرکین؛ زیرا رسول‌الله(ص) جزیه از ایشان نمى‌پذیرفتند و جز اسلام آوردن از ایشان قبول نمى‌کردند. پس عده‌اى از مشرکین که ایمان آوردند، دلالت بر حسن اسلامشان ندارد. درست است که مسلمان شدند، لیکن بعد از آن‌همه آزار و شکنجه که پیغمبر محترم اسلام از ایشان تحمل کردند و آن‌همه جفا و قساوت و بى‌رحمى که نسبت به مسلمین روا داشتند و آن‌همه نخوتى که در برابر مسلمین ورزیدند.

همچنین یهود گرچه در ایمان آوردن و یا جزیه دادن مانند نصاری مختار بودند، لیکن به‌آسانى اسلام را قبول نکردند؛ بلکه مدت‌ها در نخوت و عصبیت خود تصلب و پافشارى کردند، مکر و خدعه به کار بردند، عهدشکنى‌ها کردند، خواهان بلا و مصیبت مسلمین بودند و بالأخره صفحات تاریخ از خاطرات تلخى که مسلمین آن روز از یهود دیدند، پر است؛ خاطراتى که تلخ‌تر و دردناک‌تر از آن تصور ندارد.

آن رفتار نصارا بوده و این رفتار مشرکین و یهود. این اختلاف در برخورد و تلقى همچنان ادامه داشته است؛ یعنى همیشه از نصاری حسن اجابت بوده، از یهود و مشرکین، لجاج و پافشارى در استکبار و عصبیت. عینا همان رفتار و عکس‌العملى که این سه گروه در زمان رسول‌الله‌(ص) از خود نشان دادند، همان را پس از آن جناب داشتند.

چه افرادى که از ملت نصارا در قرون گذشته به طوع و رغبت دعوت اسلام را لبیک گفتند بسیار زیاد و بى‏‌شمار؛ و برعکس، افرادى که از مشرکین و یهود در آن مدت طولانى‏ به دین اسلام گرویده‏‌اند، بسیار کم و انگشت‏‌شمارند.

همین ادامه داشتن برخوردهاى مختلف آنان در قرون متمادى و طولانى، خود شاهد و گواه محکمى است بر صدق دعوى قرآن که به‌طور کلى فرمود «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ؛ براى این‌که گرچه خطاب در این آیه، متوجه شخص رسول‌اللَّه(ص) است، لیکن این نکته نیز بر کسى پوشیده نیست که آیه شریفه در مقام بیان قانون و ضابطى است کلى.

منبع:                                                      

ترجمه تفسیر المیزان(علامه طباطبایی)، ج6، ص115